Mathew Ingram – (Δημοσιογράφος του GigaOM site) – Μετάφραση – Διασκευή: Νίκος Φραγκιάς
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η τεχνολογία και τα κοινωνικά δίκτυα δεν δημιούργησαν μόνο αναστάτωση στις βιομηχανίες των επικοινωνιών και των μέσων ενημέρωσης, βοηθούν επίσης και στην αλλαγή του τρόπου που οι μαθητές μαθαίνουν και στην εκπαίδευση που παρέχεται γενικά στις αναπτυγμένες χώρες. Συγκεκριμένα…
Η εκπαίδευση έχει αρχίσει να κινείται σε νέες περιοχές. Στα πανεπιστήμια είναι πλέον πολύ συνηθισμένα τα μαθήματα μέσω του YouTube και οι νεοσύστατες επιχειρήσεις, όπως η Udacity, το One Laptop Per Child, δηλαδή ένα Laptop για κάθε Παιδί (OLPC) που δραστηριοποιούνται σε καινοτόμες και εξ’ αποστάσεως εκπαιδεύσεις, μας δείχνουν ότι υπάρχουν περισσότεροι τρόποι από ποτέ για τα παιδιά να εκπαιδευτούν με νέους τρόπους ακόμη και σε απρόσιτες περιοχές όπως για παράδειγμα σε απομακρυσμένα χωριά της Αιθιοπίας. Παρά τις αναπόφευκτες επικρίσεις αυτών των προσπαθειών, το φαινόμενο με τον καιρό αυξάνεται και ισχυροποιείται.
Ένα παράδειγμα: Σε μια πρόσφατη διάσκεψη για την εξελισσόμενη τεχνολογία στο MIT, ο Nicholas Negroponte – πρώην επικεφαλής του Media Lab του MIT και ιδρυτής του προγράμματος OLPC – μίλησε για τις παρατηρήσεις της ερευνητικής του ομάδας σε χωριά της Αιθιοπίας, όπου προσφέρθηκαν ορισμένες συσκευές ηλ. Υπολογιστών. Το Motorola Xoom σε μορφή tablet, τα οποία διανεμήθηκαν μαζί με ένα ηλιακό σύστημα φόρτισης, παραδόθηκαν σε κουτιά σε δύο απομονωμένα χωριά περίπου 50 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα Αντίς Αμπέμπα, όπου o Negroponte δήλωσε ότι τα παιδιά δεν είχαν δει ποτέ πριν τυπωμένες αγγλικές λέξεις ούτε καν σε συσκευασία ή οδική σήμανση με τυπωμένα γράμματα.
Ποιο ήταν το αποτέλεσμα της έρευνας;…
Ακόμη και χωρίς δασκάλους, οι μαθητές (τουλάχιστον από την ηλικία των 10 ετών και πάνω) έχουν τη δυνατότητα να διδάσκονται από μόνοι τους και μάλιστα χωρίς επαρκή προηγούμενη γνώση της τεχνολογίας.
Ας δούμε όμως τα αποτελέσματα…
Παρά το γεγονός ότι ο ιδρυτής του OLPC είπε ότι ήταν λογικό να περιμένει τα περισσότερα από τα παιδιά να περνούν το χρόνο τους «παίζοντας με τα κουτιά» που τους παραδόθηκαν, μέσα σε λίγα λεπτά είχαν θέσει σε λειτουργία τις συσκευές και μέσα σε λίγες μέρες ήταν σε θέση να χρησιμοποιήσουν μια σειρά από εφαρμογές που περιλαμβάνονταν στο σύστημα.
Εντυπωσιακότερο όμως ήταν το γεγονός ότι μέσα σε λίγες εβδομάδες, είχαν βρει τον τρόπο να επέμβουν στο λογισμικό και να αλλάξουν το φόντο της οθόνης του φορητού τους υπολογιστή. Χάρη στις ταμπλέτες, τα παιδιά ήταν σε θέση, όχι μόνο να τραγουδούν διάφορα τραγούδια, αλλά ακόμη και να μαθαίνουν ορθογραφία λέξεων στα αγγλικά. Όλα αυτά έκαναν τον Negroponte σε συνέντευξη τύπου να ανακοινώσει το εξής:
«Εντός πέντε ημερών, τα παιδιά χρησιμοποιούσαν 47 κατά μέσο όρο εφαρμογές το καθένα, ανά ημέρα. Μέσα σε δύο εβδομάδες, τραγουδούσαν τραγούδια στο χωριό, και μέσα σε πέντε μήνες, είχαν επέμβει (hack) στο σύστημα Android. Μερικοί μάλιστα ανόητοι στον οργανισμό μας ή στο Media Lab είχαν απενεργοποιήσει την κάμερα, και δεν έχουμε αντίδραση γι’ αυτό.»
Ο κ. Negroponte αργότερα παραδέχτηκε ότι αυτό το μικρό τεστ στα δύο χωριά δεν ήταν αρκετό για να καταλήξει κανείς σε απόλυτα συμπεράσματα για την επιτυχία μιας τέτοιας προσπάθειας, αλλά, όπως πολλοί σχολιαστές στο περιοδικό Technology Review του MIT – και σε μια συζήτηση στο Hacker News – σημείωσαν, αυτό δεν είναι δυνατόν να γίνει στην πρώτη προσπάθεια: Ο Δρ Sugata Mitra, ένας καθηγητής της εκπαιδευτικής τεχνολογίας στο Πανεπιστήμιο του Newcastle, εγκαινίασε ένα έργο που ονομάζεται «Hole In The Wall» το 1999 στις φτωχογειτονιές του Νέου Δελχί που προβλέπει έναν υπολογιστή για τα παιδιά που έμεναν στη γύρω περιοχή. Με λίγες οδηγίες που τους δόθηκαν, χωρίς καμία γνώση με υπόβαθρο στους υπολογιστές, τα παιδιά ήταν σε θέση να μάθουν εκπληκτικά πολλά πράγματα σε πολύ λίγο χρονικό διάστημα.
Πολλοί βέβαια ήταν και εκείνοι που πιστεύουν ότι τα χρήματα για τα έργα αυτά θα έπρεπε να διατεθούν για πρόσληψη εκπαιδευτικών και για ίδρυση σχολείων, αντί για φορητούς υπολογιστές, όπως πολλοί επίσης είναι εκείνοι που ισχυρίζονται ότι έχουν δει φορητούς υπολογιστές σε χρήση σε χώρες όπως η Κολομβία και η Ρουάντα, και οι οποίοι έχουν αλλάξει τη ζωή των ανθρώπων προς το καλύτερο.
Ας δούμε κι άλλο παράδειγμα…
Ένα δεύτερο παράδειγμα που μας δείχνει πώς μια φαινομενικά αθώα τεχνολογία όπως το YouTube – ειδικά όταν συνδυάζεται με ένα κοινωνικό δίκτυο – μπορεί να αλλάξει τη ζωή κάποιου, προέρχεται από το περιοδικό Time, το οποίο έγραψε πρόσφατα για ένα 11χρονο κορίτσι στο Πακιστάν, που παρακολουθούσε σε εισαγωγικό πανεπιστημιακό επίπεδο, τάξη φυσικής μέσα από μια εξ’ αποστάσεως εκπαιδευτική πλατφόρμα που ονομάζεται Udacity και που δυστυχώς, ενώ η Niazi ήταν έτοιμη να ολοκληρώσει την τελική εξέταση για το μάθημα (μαζί με 23.000 άλλους ανθρώπους), η κυβέρνηση της χώρας της έκοψε την πρόσβαση στο YouTube, το οποίο χρησιμοποιεί η Udacity για να διανέμει τα εκπαιδευτικά της videoclip.
Σε λιγότερο από μία ώρα, σύμφωνα με το Time, ένας νεαρός άνδρας που παρακολουθούσε το ίδιο μάθημα από τη Μαλαισία ξεκίνησε να της περιγράφει το κάθε βίντεο και τις ερωτήσεις που είχαν σχέση με το διαγώνισμα που θα έδινε. Εν τω μεταξύ, ένας καθηγητής φυσικής, που παρακολουθούσε την ίδια κατηγορία από την Πορτογαλία προσπάθησε να βρει έναν τρόπο να της παρακάμψει το YouTube – και όταν αυτό απέτυχε, κατέβασε όλα τα βίντεο και στη συνέχεια τα φόρτωσε σε μη λογοκριμένο site που η Niazi μπορούσε να έχει πρόσβαση, μια διαδικασία που πήρε τέσσερις ώρες. Την επόμενη μέρα, η κοπέλα πέρασε τις εξετάσεις με άριστα και έγινε ο νεότερος μαθητής που ολοκλήρωσε ποτέ μάθημα της Udacity. Σύμφωνα με περιγραφή του Time:
«Τα τρία πρόσωπα που προαναφέρθηκαν δε συναντήθηκαν ποτέ. Η τάξη που παρακολουθούσαν περιελάμβανε μαθητές από 125 χώρες. Αλλά, μετά από μερικές βδομάδες, βοηθώντας ο ένας τον άλλο με τους νόμους του Νεύτωνα, την τριβή και άλλα αντικείμενα, άρχισαν να αισθάνονται σαν να μοιράζονταν την ίδια εργασία σε μια βιβλιοθήκη. Μαζί, είχαν βρει μια τέτοια συνεργατική σχέση που δεν επρόκειτο να αφήσουν κανέναν να παρέμβει και να την κλονίσει.»
Το Udacity και το σχέδιο OLPC είναι μόνο δύο από τα πολλά καινοτόμα προγράμματα που προσπαθούν να αλλάξουν τον τρόπο εκπαίδευσης – όχι μόνο στη Βόρεια Αμερική, αλλά παντού. Υπάρχει επίσης η Ακαδημία Khan, η οποία ξεκίνησε με τον Salman Khan χρησιμοποιώντας το YouTube βίντεο ως έναν τρόπο για να διδάξει την ανιψιά του στα μαθηματικά και τώρα έχει παραδώσει περισσότερα από 200 εκατομμύρια μεμονωμένα μαθήματα. Υπάρχει επίσης το Coursera, το οποίο έχει σχεδιαστεί για να επιτρέψει σε κάθε εκπαιδευτικό ίδρυμα να προσφέρει σε απευθείας σύνδεση (online) εκπαίδευση και παρά τα όποια εμπόδια (λογικό είναι σε κάτι καινούργιο), υπάρχουν ενδείξεις ότι αυτά τα είδη των καινοτόμων προσπαθειών γίνονται αποδεκτά. Τα μαθήματα Udacity, τέλος, έχουν εγκριθεί από ορισμένα πανεπιστήμια, των οποίων το ένα στο Κολοράντο.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ (?)
Είναι πλέον οφθαλμοφανές ότι οποιαδήποτε εμπόδια κι αν φέρουν (και ήδη φέρνουν) κάποια ετοιμοθάνατα εκπαιδευτικά συστήματα που παρουσιάζονται ως καινοτόμα ή κάποιες κυβερνητικές παρεμβάσεις ή απλά εμπόδια γραφειοκρατίας, παραδείγματα σαν αυτά δείχνουν ότι η διακοπή της εκπαίδευσης (τουλάχιστον με τη σημερινή μορφή) συνεχίζεται είτε μας αρέσει είτε όχι. Οι μαθητές θα βρουν έναν τρόπο για να μάθουν αυτό που θέλουν και χρειάζονται όταν και εάν τους δοθεί η ευκαιρία. Η καλπάζουσα τεχνολογία και ο κοινωνικός ιστός παρέχουν πλέον ισχυρούς τρόπους για να πετύχουν κάτι τέτοιο.
ΙΔΕΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ 